معده

 

         

معده
Where the stomach is located in the human body.
Diagram from cancer.gov:* ۱. تنه معده * ۲. Fundus * ۳. دیواره سباتی حفره صماخ * ۴. Greater curvature * ۵. Lesser curvature * ۶. دهانه معده * ۹. اسفنکتر باب‌المعده * ۱۰. دهلیز باب‌المعدی * ۱۱. مجرای باب‌المعدی * ۱۲. فاق گوشه‌دار * ۱۳. فاق گوشه‌دار * ۱۴. Rugal folds Work of the United States Government
لاتین	Ventricular
فهرست گری	subject #247 ۱۱۶۱
عصب	celiac ganglia, عصب واگ[۱]
لنف	celiac preaortic lymph nodes[۲]
در سرعنوان‌های موضوعی پزشکی	Stomach

دستگاه گوارش انسان

معده یا شکم یا دل عضو توخالی، عضلانی و حجیمی از لوله گوارش است که به شکل لوبیا می‌باشد که در مرحله دوم گوارش عمل می‌کند. محفظه معده از بالا به ازوفاگوس و از پایین به اولین بخش دئودنوم مربوط می‌شود.

این عضو در ناحیهٔ هایپوکندریاک چپ و اپی گاستریک قرار دارد و در قسمت قدام به وسیله مهره‌های ششم تا نهم سینه‌ای حمایت می‌شود.معده به دلیل ترشح اسید هیدروکلریدریک و فاکتور ضد کم خونی جزء غدد برون ریز ثانویه محسوب می شود.همچنین به دلیل ترشح گاسترین،گرلین،نوروپپتیدY،سوماتوستاتین،هیستامین و اندوتلین نیز جزء غدد درون ریز ثانویه محسوب می شود.

تقسیم بندی معده

1. قعر معده(Fundus): بخشی از معده که در بالای سطحی فرضی (ساژیتال معدی) قرار گرفته و از عمق بریدگی قلبی معده می‌گذرد.
2. جسم معده(Corpus)
3. قسمت پیلوریک معده (Pyloric part): در انتهای این کانال، اسفنگتر پیلور قرار دارد.

عملکرد

غذا پس از عبور از مری وارد معده می‌شود. معده عضوی است عضلانی. به خاطر تولید اسید هیدروکلریک در معده محدوده PH آن بین ۱ تا ۴ است که بستگی به نوع حیوان، غذای درون معده، زمان آن در طول روز و مصرف دارو دارد. اسید معده توسط سلولهای جداری ترشح می‌شود. هورمون گاسترین، تحریک عصب پاراسمپاتیک (استیل کولین) و هیستامین بر میزان ترشح اسید موثر هستند. برخی از سلولهای معده همچنین برای حفاظت مخاط آن موکوس ترشح می‌کنند. فاکتور داخلی نیز در معده ترشح می‌شود و با اتصال به و ویتامین ب۱۲ نقش مهمی در جذب این ویتامین دارد.
غذا در معده به ذرات کوچکی خرد می‌شود تا غذا بتواند در روده کوچک جذب شود. در طول روز حدود ۲ تا ۳ لیتر اسید در معده ترشح می‌شود که بیشترین مقدار ترشح در غروب است.
معده اولین مکان ذخیره موقت غذاست که قابلیت منبسط شدن دارد به طوری که می‌تواند حدود ۲ تا ۴ لیتر غذا را در خود نگه دارد.

بافت شناسی

معده مجموعاً چهار لایه اصلی دارد:

۱. مخاط(mucosa) شامل سه بخش اپی تلیوم، لامیناپروپریا و موسکولاریس موکوزا می‌باشد. سلولهای اصلی (ترشح کننده پپسینوژن)، سلولهای کناری (ترشح کننده اسید معده و فاکتور داخلی)، سلولهای واقع در گردن غدد (ترشح کننده موکوس) و سلولهای انترواندوکرین (APUD) ترشح کننده هورمونهایی مانند گاسترین، هیستامین، سروتونین و کوله سیستوکینین

۲. زیر مخاط(submucosa) شامل بافت همبند فیبروزی و شبکه عصبی مایسنر

۳. لایه عضلانی (muscularis externa) شامل عضلات مایل داخلی، عضلات حلقوی میانی، شبکه عصبی اوئرباخ و لایه عضلات طولی خارجی

۴. لایه سروزا (serosa) بافت همبندی که به نوعی ادامه صفاق است.

بیماریهای معده

معده ممکن است منشاء مشکلات مختلفی باشد که شایعترین آنها عبارتند از سوء هاضمه، اولسر پپتیک، ریفلاکس، سرطان معده ، خونریزی معده آلودگی به هلیکوباکتر پیلوری و...